Program „Czyste Powietrze” stał się kluczowym narzędziem w walce ze smogiem w Polsce. Dzięki niemu właściciele domów jednorodzinnych mogą skorzystać z dofinansowania na kompleksową modernizację energetyczną swoich budynków oraz wymianę starych, nieefektywnych pieców na niskoemisyjne źródła ciepła.

28 listopada 2024 roku wstrzymano czasowo nabór wniosków, jako powód podając konieczność zabezpieczenia polskich gospodarstw domowych przed stwierdzonymi nadużyciami (np. zawyżone dofinansowania, wymuszane pełnomocnictwa). Nowa, zreformowana odsłona Programu ma ruszyć z końcem marca. Jak deklaruje Krzysztof Bolesta, wiceminister klimatu i środowiska, system ma być uproszczony, wnioski rozpatrywane szybciej, a wsparcie skoncentrowane na osobach dotkniętych ubóstwem energetyczny. 

Krzysztof Bolesta, wiceminister klimatu i środowiska w trakcie Konwentu Marszałków Województw RP, www.malopolska.pl

Działamy kompleksowo, aby poprawić bezpieczeństwo interesów beneficjentów, ale też Skarbu Państwa. Wprowadzona instytucja operatorów zajmie się kompleksową obsługą zainteresowanych. W odróżnieniu do poprzednich zapisów, w pierwszej kolejności przeprowadzimy termomodernizację budynków, a dopiero później wymianę źródeł ciepła. Po to aby docelowo zwiększyć efektywność „Czystego Powietrza” – mówił Krzysztof Bolesta w trakcie tegorocznego Konwentu Marszałków Województw RP w Małopolsce.

Ranking gmin w Programie – kto jest najbardziej aktywny?

Od startu programu „Czyste Powietrze” we wrześniu 2018 roku Polacy złożyli już ponad 1 milion wniosków o dofinansowanie, opiewających łącznie na około 38 miliardów złotych. To pokazuje, jak ogromne jest zainteresowanie ekologicznymi rozwiązaniami i wymianą starych, nieefektywnych źródeł ciepła. Do tej pory podpisano ponad 856 tysięcy umów, a łączna kwota dofinansowania wyniosła około 29 miliardów złotych. Na konta beneficjentów trafiło 14,5 miliarda złotych.

Ranking aktywności gmin w programie “Czyste Powietrze” za rok 2024, przygotowany i opracowany przez Polski Alarm Smogowy na podstawie danych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pozyskanych w ramach dostępu do informacji publicznej, dostarcza cennych informacji o tym, gdzie mieszkańcy najchętniej korzystają z dostępnych dotacji. Rok 2024 przyniósł kilka zaskoczeń i zmian w układzie sił – dominacja Mazowsza jest niezaprzeczalna, ale Pomorze również ma swoje powody do dumy.

Ranking gmin w Programie Czyste Powietrze, www.krakowskialarmsmogowy.pl

Główne wnioski z rankingu ogólnopolskiego

  1. Mazowsze na czele – w pierwszej dziesiątce znalazło się aż siedem gmin z województwa mazowieckiego, co potwierdza, że tamtejsi mieszkańcy i samorządy  angażują się w wymianę źródeł ciepła.
  2. Pomorze na wysokiej pozycji – 12 pomorskich gmin znalazło się w pierwszej setce (w tym dwie w pierwszej dziesiątce), co oznacza, że świadomość ekologiczna i chęć poprawy jakości życia w regionie utrzymują się na wysokim poziomie.
  3. Kujawsko-Pomorskie w natarciu – z 21 gminami w pierwszej setce to region, który zanotował wysoki wzrost zainteresowania programem.
  4. Niewielkie gminy radzą sobie lepiej niż duże miasta – liderzy zestawienia to zazwyczaj mniejsze miejscowości, gdzie wymiana źródeł ciepła jest kluczowa dla poprawy jakości powietrza.

Jak wypadło województwo pomorskie?

Pomorze znalazło się wysoko rankingu, a kilka gmin zanotowało znakomite wyniki wśród 100. najaktywniejszych gmin w Polsce. Najlepiej poradziły sobie Czarna Dąbrówka, Dziemiany i Brusy, które uplasowały się odpowiednio na 7., 9. i 11. miejscu w kraju. To pokazuje, że w tych miejscowościach mieszkańcy aktywnie składają wnioski i korzystają z dotacji, a lokalne władze skutecznie informują o możliwościach wsparcia.

Co sprawia, że te gminy osiągnęły tak dobre wyniki?

🔹 Skuteczna promocja programu – mieszkańcy są dobrze poinformowani o dostępnych dotacjach, co zwiększa zainteresowanie wymianą pieców i termomodernizacją.
🔹 Wsparcie doradcze – gminne punkty konsultacyjne pomagają mieszkańcom w poprawnym wypełnieniu wniosków i skompletowaniu dokumentacji.
🔹 Wysoka świadomość ekologiczna – coraz więcej osób rozumie, że niskoemisyjne źródło ciepła to poprawa zdrowia i komfortu życia.

Pomorskie gminy aktywnie współpracują z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, który podpisał z nimi porozumienia o wspólnej realizacji programu. Dzięki temu proces przyjmowania wniosków jest sprawniejszy, a mieszkańcy mogą liczyć na fachową pomoc urzędników. 

Najaktywniejsze gminy w województwie pomorskim w roku 2024

Wśród pierwszej setki najaktywniejszych gmin w programie „Czyste Powietrze” dominują gminy z dwóch powiatów województwa pomorskiego – bytowskiego (4) i kościerskiego (4), a szczegółowy ranking przedstawia się następująco:

Top 12 pomorskich gmin w programie „Czyste Powietrze” w 2024 roku:

  1. Czarna Dąbrówka – 7. miejsce w kraju, 154 złożone wnioski
  2. Dziemiany  – 9. miejsce, 143 wnioski
  3. Brusy  – 11. miejsce, 427 wniosków
  4. Cewice – 16. miejsce, 147 wniosków
  5. Parchowo – 31. miejsce, 91 wniosków
  6. Lipnica – 34. miejsce, 141 wniosków
  7. Kościerzyna (wiejska) – 38. miejsce, 389 wniosków
  8. Somonino – 41. miejsce, 271 wniosków
  9. Liniewo –  47. miejsce, 97 wniosków
  10. Tuchomie – 49. miejsce, 88 wniosków
  11. Sierakowice – 51. miejsce, 430 wniosków
  12. Nowa Karczma – 64. miejsce, 156 wniosków

Szczegółowe wyniki w powiatach województwa pomorskiego

Każdy powiat miał swoich lokalnych liderów. Oto zestawienie trzech najlepszych gmin w poszczególnych powiatach z uwzględnieniem miejsca w rankingu ogólnopolskim oraz liczby złożonych wniosków w programie “Czyste Powietrze” w roku 2024.

Powiat bytowski

  1. Czarna Dąbrówka – 7. miejsce, 154 wnioski
  2. Parchowo – 31. miejsce, 91 wniosków
  3. Lipnica – 34. miejsce, 141 wniosków

Powiat chojnicki

  1. Brusy – 11. miejsce, 427 wniosków
  2. Konarzyny – 218. miejsce, 36 wniosków
  3. Czersk – 765. miejsce, 262 wnioski

Powiat człuchowski

  1. Debrzno – 443. miejsce, 67 wniosków
  2. Koczała – 589. miejsce, 34 wnioski
  3. Przechlewo – 607. miejsce, 55 wniosków

Gdańsk – 2404. miejsce, 376 wniosków

Powiat gdański

  1. Suchy Dąb – 674, miejsce, 45 wniosków
  2. Przywidz – 1107. miejsce, 67 wniosków
  3. Cedry Wielkie – 1261. miejsce, 58 wniosków

Gdynia – 2400. miejsce, 246 wniosków

Powiat kartuski

  1. Somonino – 41. miejsce, 271 wniosków
  2. Sierakowice – 51. miejsce, 430 wniosków
  3. Sulęczyno – 113. miejsce, 127 wniosków

Powiat kościerski

  1. Dziemiany – 9. miejsce, 143 wnioski
  2. Kościerzyna (wiejska) – 38. miejsce, 389 wniosków
  3. Liniewo – 47. miejsce, 97 wniosków

Powiat kwidzyński

  1. Sadlinki – 460. miejsce, 79 wniosków
  2. Ryjewo – 474. miejsce, 71 wniosków
  3. Prabuty – 720. miejsce, 99 wniosków

Powiat lęborski

  1. Cewice – 16. miejsce, 147 wnioski
  2. Nowa Wieś Lęborska – 217. miejsce, 202 wnioski
  3. Wicko – 433. miejsce, 73 wnioski

Powiat malborski

  1. Lichnowy –  119. miejsce, 45 wniosków
  2. Miłoradz  – 142. miejsce, 43 wniosków
  3. Stare Pole  – 506. miejsce, 44 wnioski

Powiat nowodworski

  1. Ostaszewo – 229. miejsce, 49 wniosków
  2. Nowy Dwór Gdański – 1054. miejsce, 115 wniosków
  3. Sztutowo – 1653. miejsce, 37 wniosków

Powiat pucki

  1. Puck (wiejski)  – 393. miejsce, 432 wnioski
  2. Władysławowo  – 1608. miejsce, 161 wniosków
  3. Puck (miejski)  – 1709. miejsce, 45 wniosków

Sopot – 2455. miejsce, 15 wniosków

Powiat starogardzki

  1. Lubichowo  – 596. miejsce, 121 wniosków
  2. Skarszewy – 598. miejsce, 148 wniosków
  3. Bobowo – 677. miejsce, 41 wniosków

Powiat sztumski

  1. Stary Targ  – 366. miejsce, 53 wnioski
  2. Mikołajki Pomorskie – 374. miejsce, 38 wniosków
  3. Dzierzgoń – 436. miejsce, 66 wniosków

Słupsk – 2280. miejsce, 101 wniosków

Powiat słupski

  1. Dębnica Kaszubska –190. miejsce, 133 wnioski
  2. Potęgowo – 266. miejsce, 70 wniosków
  3. Kępice – 706. miejsce, 58 wniosków

Powiat tczewski

  1. Subkowy – 225. miejsce, 77 wniosków
  2. Pelplin – 431. miejsce, 118 wniosków
  3. Morzeszczyn – 539. miejsce, 35 wniosków

Powiat wejherowski

  1. Łęczyce – 133. miejsce, 178 wniosków
  2. Linia –  219. miejsce, 117 wniosków
  3. Choczewo – 336. miejsce, 73 wnioski

Statystyki dla wszystkich gmin z terenu woj. pomorskiego widoczne są w tabeli TUTAJ.

Współpraca receptą na sukces

Pomorze może być zadowolone ze swoich wyników, ale wciąż pozostaje wiele do zrobienia. W naszym regionie do wymiany pozostało jeszcze ok. 77 000 „kopciuchów”. To pokazuje, jak wiele jeszcze można uczynić w kierunku poprawy jakości powietrza. Pełny obraz sytuacji poznamy wkrótce, gdy dostępna będzie kompleksowa „Roczna ocena jakości powietrza woj. pomorskiego za rok 2024”.

Dzięki dalszemu wsparciu finansowemu oraz lokalnym inicjatywom, poprawa efektywności energetycznej budynków może w najbliższych latach przynieść jeszcze bardziej wymierne rezultaty. Jednym z przykładów skutecznych działań w regionie jest program „Ciepłe Mieszkanie”, który cieszy się ogromnym zainteresowaniem. W 2024 roku liczba realizowanych inwestycji wzrosła prawie trzykrotnie, a mieszkańcy zlikwidowali 579 nieefektywnych źródeł ciepła. W ciągu niespełna dwóch lat zlikwidowano 800 kopciuchów, a na ten cel przeznaczono ponad 11 mln zł. Pomorze zajmuje obecnie drugie miejsce w Polsce pod względem skuteczności realizacji tego programu.

To efekt świetnej współpracy gmin, mieszkańców i naszego zespołu. – podkreśla Aleksandra Zaręba, referent w Dziale Programów Regionalnych WFOŚiGW w Gdańsku.

Zaangażowanie gmin oraz ich mieszkańców pokazuje, że wspólne działania na rzecz ochrony środowiska przynoszą realne korzyści. Pomorskie to przykład regionu, który realizuje ekologiczne cele, kładąc nacisk na edukację, współpracę i wsparcie finansowe. Każda decyzja o wymianie przestarzałego pieca czy termomodernizacji budynku przyczynia się do poprawy jakości powietrza i zdrowia mieszkańców.